سال هاست تب سوزان مقاله نويسي و پايان نامه نويسي دامن گير مجامع دانشگاهي ما شده تا جايي که هذيان ناشي از اين تب، سطح علمي را به شدت تحت تاثير قرار داده است. آگهي هاي بي شمار چسبانده شده روي ديوارهاي شهر، صداي تبليغاتچيان خيابان انقلاب که فروش مقاله به قيمت نازل را فرياد ميزنند و بازار داغ مقاله هاي کپي- پيستي تنها گوشهاي از آشفته بازار مقاله نويسي در ايران است. ازسوي ديگر، به تعبير دوستي شهوت مقاله نويسي در ايران همزمان با رشد قارچ گونه دانشگاه ها و جذب بي در و پيکر دانشجو در مقاطع کارشناسي ارشد و بالاتر فراگيرتر شده است.
به گزارش واحد تحليلي خبرگزاري صبح اقتصاد اما اين تنها يک روي سکه است؛ تصويري که اخيرا فضاي مجازي را پر کرده؛ روي ديگر سکه توليد و توجه به علم در کشور است؛ عکس وانت بازيافتي مقابل يک دانشگاه معتبر علمي با باري از مقالات و پايان نامه هاي صحافي شده که از شدت سنگيني عقب وانت چيزي نمانده روي کف خيابان کشيده شود؛ اين همه آخر و عاقبت آن دسته از مقالات و پايان نامه هايي که حداقل 6ماه وقت صرف تکتکشان شده است که اگر در بدبينانه ترين حالت 80درصد آنها را جزو مقالات و پايان نامه هايي بدانيم که با روش کپي-پيستي تهيه شده يا زحمت دست مقاله نويسان و پايان نامه نويسان خيابان انقلاب است، 20 درصد آنها حرفي براي گفتن دارند و علمي براي عرضه. اما در نهايت تر و خشک با هم مي سوزند!
البته در اين ميان گه گاه خبرهاي اميدوارکننده هم به گوش ميرسد مثل ايران رتبه اول رشد علمي جهان در سال 2017 (به گفته وزير علوم)، ايران رتبه 16 توليد علم در جهان را دارد (به گفته رئيس دانشگاه گيلان) و. اما نکته حائز اهميت اين است علمي که در جامعه توليد شده دردي را دوا نکند، مورد استفاده قرار نگيرد و خروجي قابل توجهي نداشته باشد صرفا به درد تيتر يک شدن در رومه ها و خبرگزاري ها ميخورد و لاغير. تا به حال براي مسئولان آموزش عالي اين سوالات پيش آمده چرا رابطه افزايش مقاله نويسي در ايران و توليد علم و به کارگيري آن در جامعه اگر رابطه مع نداشته باشند رابطه مستقيم هم ندارند؟ مگر هدف از پژوهش و مقاله نويسي در مقاطع ارشد و دکتري کمک به توليد علم در درجه اول و بهره گيري از آن در جامعه در درجه دوم نيست، پس چرا با وجود فارغ التحصيل شدن بيش از 800هزار دانشجوي ارشد و دکتري نيمچه تکاني نه در توليد علم و نه در وضعيت جامعه به وجود نمي آيد؟
لازم به ذکر اين وضعيت در حوزه علوم انساني بيشتر مورد تامل است، چراکه در جامعه چون ايران که درگير مشکلات فرهنگي و ساختاري بسياري است و يکي از دلايل اين مشکلات، بي توجهي به رشته هاي علوم انساني و توجه صرف به توليد و تربيت دکتر، مهندس است و کسي براي فلسفه، جامعه شناسي، سياست، ادبيات و. تره هم خرد نميکند!
چه اهميتي دارد ايران چه رتبه علمي داشته باشد وقتي از پژوهشگران مستقل به ويژه در حوزه علوم انساني حمايت نشود، وقتي مديران سطح بالاي کشور که داراي مدارج بالاي علمي هستند و احتمالا چند ده مقاله و ISI هم نوشته اند اما هيچ بهرهاي از علم خود در جايگاهي که هستند نمي برند و مصداق بارز عالم بي عمل شده اند ! و همه بالاتر چه اهميتي دارد ?سهم ايران از توليد علم در علوم انساني بيشتر شده (طبق آمار پايگاه کلاريويت آنالتيکز (آي.اس.آي)? اما فيلسوفان، جامعهشناسان، سياستمداران کاردان و کارآمد کمترين سهم را از صندليهاي وزارت و صدارت و نمايندگي کشور را دارند! جاي بسي تعجب و تامل است که مدرک تحصيلي بسياري از مسئولان به ويژه وزراي دولت دوازدهم، مديريت در مقاطع کارشناسي ارشد و بالاتر است در حالي که کشور در بسياري از حوزه ها از سوءمديريت اين مسئولان رنج مي برد! حتي در ساده ترين و پيش پا افتاده ترين مسائل که به دليل فقدان مديريت درست به فاجعه ختم شده اند. کشته شدن 10 دانشجوي دانشگاه علوم تحقيقات براثر واژگوني اتوبوس فرسوده دانشگاه يا سوختن 4 دانش آموز دبستاني به علت آتش گرفتن بخاري نفتي در مدرسه اي در زاهدان دم دست ترين و تاسف بارترين مثال ها از سوءمديريت مسئولان باشند.
توجه صرف به توليد اطلاعات در مقاله نويسي بيش از پيش جاي خالي رابطه ميان دانش و اطلاعات از يکسو و تامل، تفکر و بحث از سوي ديگر را نشان ميدهد؛ اشکال اساسي که بي شک جواب بسياري از سوالات و مشکلات را بايد در اين خلأ جستجو کرد.
بايد به عقب بازگرديم، مسير را از نقطه صفر شروع کنيم. توليد کيفي علم را جايگزين توليد کمي و باليدن صرف به رتبه هاي جهاني معتبر و گاه نامعتبر کنيم. عالم بي عمل همچون کندوي بي عسل است.
سارا علايي خبرگزاري صبح اقتصاد
درباره این سایت